Tầm soát và chẩn đoán Tăng huyết áp
“Tỉ lệ tăng huyết áp (THA) hiện nay chiếm đến 25% ở người trưởng thành Việt Nam (cứ 10 người thì có 3 người bị THA) và đang có xu hướng tăng cao đến mức báo động đỏ”, GS.TS. Huỳnh Văn Minh, Chủ tịch Phân hội THA Việt Nam, Chủ tịch Hội Tim mạch Thừa Thiên Huế cho biết.
Bệnh THA , còn có tên là “Kẻ giết người thầm lặng của thế kỷ 20”, do căn bệnh khởi đầu thường không có triệu chứng đặc biệt nào, đến khi vào viện đã là biến chứng, thậm chí nhiều người còn “một đi không trở lại”. THA với hậu quả tổn thương cơ quan đích như suy tim, suy mạch vành, nhồi máu cơ tim, đột tử, tai biến mạch máu não, suy thận, xuất huyết phù gai thị đưa đến giảm thị lực, mù mắt, tắc mạch ngoại biên…để lại di chứng nặng nề cho bản thân, gia đình và xã hội; đặc biệt với những người không điều trị thì nguy cơ tàn phế, tử vong chiếm đến 1/3 trường hợp trong vòng 10 năm.
Tổ chức Y tế thế giới đã xếp bệnh THA vào nhóm “bệnh dịch (do sự gia tăng nhanh chóng) không lây”. Có thể thấy rõ điều này ngay tại nước ta khi những năm 60, tỉ lệ THA chỉ chiếm 1,6% dân số nhưng hiện nay đã chiếm trên 25% dân số người >18 tuổi. Tỉ lệ này tương đương các nước đang phát triển và là nguy cơ báo động đỏ. So sánh tử vong bệnh lý ung thư thì THA không kém chút nào, thậm chí còn cao hơn ở nhiều nước.
Đáng lưu ý là sự trẻ hóa của các bệnh nhân THA, nhiều trường hợp tuổi đời chỉ xấp xỉ 35-40 tuổi. Giải thích điều này theo các tài liệu cho thấy có nhiều yếu tố như: lối sống không lành mạnh, lạm dụng rượu bia, đô thị hóa, tác động tâm lý xã hội, bệnh lý phối hợp như đái tháo đường, suy thận… cũng như sự nhận thức của người dân chưa cao, coi thường việc dự phòng căn bệnh thế kỷ này.
Bệnh THA không có dấu hiệu gì báo trước hoặc nếu có thì rất có mơ hồ, như: nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt. Ở giai đoạn nặng hơn có thể bệnh nhân than phiền tức ngực, mờ mắt, tê tay chân và cuối cùng, khi đã có biến chứng thì bệnh nhân có thể đã hôn mê, liệt, nhồi máu và tử vong. Do vậy để dự phòng phải kiểm tra huyết áp định kỳ, khi huyết áp trên 140/90 phải đến bác sỹ tư vấn ngay.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, chẩn đoán THA khi trị số trung bình qua ít nhất 2 lần đo của HA tâm thu ≥140mmHg và/hoặc trị số trung bình của HA tâm trương ≥90mmHg, trong ít nhất 2 lần thăm khám liên tiếp.
Nguyên nhân
Tăng huyết áp có thể do:
- Tiên phát (không rõ nguyên nhân, chiếm 85% số các trường hợp)
- Thứ phát (khi có những nguyên nhân rõ ràng: tim, thận,…)
Để phòng tránh THA về cơ bản là phải:
- Thay đổi lối sống
- Hạn chế ăn mặn, bia rượu, thuốc lá, chọn chế độ ăn nhiều rau củ quả
- Tránh căng thẳng, tập thể dục đều đặn
- Theo dõi huyết áp thường xuyên
- Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sỹ (nếu cần)
THA là một căn bệnh phổ biến và nguy hiểm. Chính vì vậy, THA cần được chẩn đoán và điều trị sớm để ngăn ngừa các biến cố nguy hiểm về tim mạch.
Trung tâm dịch vụ Y tế – Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa
Cổng số 4, 19 Yersin, Lộc Thọ, Nha Trang, Khánh Hòa
0911874978 – 0911736188
