Tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não là một bệnh nặng nhiều, biến chứng nguy hiểm, tỉ lệ tử vong cao. Tai biến mạch máu não là một trong các nguyên nhân tử vong hàng đầu ở các nước Âu Mỹ, đứng thứ hai sau các bệnh tim mạch, trên cả ung thư. Tai biến mạch máu não xảy ra ở nhiều đàn ông hơn phụ nữ, tuy nhiên 60% các ca tử vong do Tai biến mạch máu não lại là phụ nữ.Tại Việt Nam, tử vong do Tai biến mạch máu não chiếm ¼ các ca tử vong chung của Viện Tim mạch. 95% các ca Tai biến mạch máu não xảy ra ở bệnh nhân trên 45 tuổi trong đó 2/3 tổng số Tai biến mạch máu não xảy ra ở tuổi trên 65 tuổi.
Tai biến mạch máu mão hay đột quỵ là tình trạng rối loạn khu trú chức năng não tiến triển nhanh trên lâm sàng thường do mạch máu nuôi dưỡng một vùng não bị tắc hoặc vỡ làm vùng não đó bị tổn thương hậu quả là phần cơ thể do vùng não đó chi phối bị rối loạn hoạt động.
Nguyên nhân
Trên thực tế rất khó xác định nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não, với phương tiện chẩn đoán hiện đại là CT-Scan chúng cũng chỉ có thể xác định được dạng tai biến mạch máu não là nhũn não hay xuất huyết não chứ không xác định được nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não. Về mặt lý thuyết người ta nhận thấy xuất huyết não hay chảy máu trong là do vỡ động mạch ở não (có thể do huyết áp cao làm vỡ động mạch não hoặc do vỡ mạch máu não bị dị dạng bẩm sinh). Nhũn não thường mạch máu não bị tắc nghẽn. Sự tắc nghẽn này do nhiều lý do trong đó có liên quan đến xơ vữa động mạch, một số bệnh tim mạch tạo ra cục máu đông trong tim theo dòng máu lên não làm tắc động mạch não
Triệu chứng
– Rối loạn cảm giác hoặc vận động của một vùng cơ thể (tê, liệt) ở mặt, chân, tay đặc biệt nhất là liệt ½ người
– Rối loạn thị lực (nhìn mờ hoặc mù đột ngột)
– Rối loạn về ngôn ngữ (nói ngọng hoặc thất ngôn)
– Rối loạn tri giác (lẫn lộn, kích thích vật vã, hôn mê)
Các triệu chứng rất thay đổi tùy thuộc vào Tai biến mạch máu não do tắc mạch hay xuất huyết não, vị trí não bị tổn thương và độ rộng của vùng não bị tổn thương
Phòng ngừa
Tai biến mạch máu não xảy đến rất đột ngột, bệnh nhân không cảm thấy đau đớn gì. Vì vậy, bệnh nhân đôi khi không gọi được người trợ giúp, chính vì thế sẽ dễ mất đi quãng thời gian quí giá là thời gian chúng ta có thể cứu được bộ não (còn gọi giờ vàng) trong 3 giờ đầu bị bệnh. Khi bị tai biến mà phát hiện muộn, cho dù điều trị tích cực cũng dễ để lại di chứng nặng nề. Do đó, phát hiện và điều trị tích cực các nguyên nhân gây tai biến là quan trọng như: điều trị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tránh căng thẳng thần kinh, làm việc nghỉ ngơi hợp lý, tập luyện đều đặn vừa với sức mình, không uống nhiều bia rượu… Khi có các triệu chứng đau đầu, chóng mặt, khó ở, mệt không rõ nguyên nhân…, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Vinh Nguyễn(tổng hợp)
